Bitcoin caiz mi? Son zamanlarda Bitcoin ve kripto para birimlerine artan talep ve kullanımından sonra caiz mi değil mi gibi çıkan soruların üzerine 22 sayfalık bir çalışma Endonezya merkezli Blossom Finance firması tarafından yayımlandı. Yayımlamış metinde Bitcoin kullanımının, Bitcoin alımının İslami Finans veya Şeriat Kanunlarına uygun olup olmadığı hakkında bilgi paylaşıldı.
Bitcoin Caiz mi?
Müslüman ülkelerde zaman zaman tartışma konusu olan Bitcoin’e yapılan yatırımın caiz olup olmadığı önde gelen din adamları tarafından tartışma konusu olmuştur. İslami finans şirketi olan Blossom Finance’a göre Bitcoin’e yapılan yatırımın hükümet tarafından Bitcoin yasaklanmadıkça para olarak kullanılabileceği belirtildi.
Blossom Finance’in kurucusu olan Matthew J. Martin çok gelen Bitcoin caiz mi helal mi yoksa haram mı gibi gelen sorular üzerine cevabı helal ya da haram durumunun yaşanılan duruma göre değişkenlik göstereceğini dile getirdi. Paylaşılan 22 sayfalık metin ise Bitcoin para biriminin hükümet tarafından yasaklanmadığı sürece para olarak kullanılabileceği ve yanlış bir durum arz etmeyeceği söyleniyor.
Müftü Muhammed Abu-Bakar bu durumu 3 madde ile açıklıyor:
- Kripto para biriminin kullanımının yasak olduğu ve açıkça yasaklandığı bölgeler.
- Düzenleyicilerin sessiz olduğu, açıkça kabul etmedikleri veya kripto para birimini izin verilen para olarak ilan ettiği yargı bölgeleri: Genellikle bu yargı bölgelerinde, düzenleyiciler sadece halkı dikkatli davranmaya ve söz konusu risklerin farkında olmaya davet ederler.
- Düzenleyicilerin kripto para birimini ya bir finansal varlık olarak ya da alternatif para birimi olarak kabul ettikleri ve halkın kripto para birimini kullanmasına izin veren özel bir mevzuatı yürürlüğe koyduğu yargı bölgeleri.
Yani kısaca özetleyecek olursak Muhammed Abu-Bakar’a göre Bitcoin ve kripto para biri olarak kabul edildiği durumda Şeriat Kanunlarına uygun olacak şekilde kullanımın sağlandı zaman hiçbir sıkıntının olmayacağını söylüyor.
Diyanet’ten Bitcoin Fetvası
Ülkemiz de Diyanet tarafından Bitcoin için yapılan açıklamada ise: Bitcoin kullanımının ve Bitcoin’in caiz olmadığı aktarıldı. Diyanet tarafından yapılan açıklamanın tamamı:
“Kullanıcılar arasında değişim ya da kıymet ölçüsü olarak genel kabul gören, kaynağı itibariyle kullanıcılara güven veren her türlü paranın kullanımı caizdir. Bu noktada önemli olan husus, para olarak bilinen değişim aracının kendi özünde yani üretim şeklinde, sürüm aşamalarında ve muhataplık niteliğinde büyük belirsizlik (garar) içerip içermemesi, bir aldatma (tağrir) aracı olarak kullanılıp kullanılmaması ve belli bir kesimin haksız ve sebepsiz zenginleşmesine vesile olup-olmamasıdır.
Son yıllarda ortaya çıkan ve birçok çeşidi bulunan, dijital-kripto paralardan her birini kullanmanın hükmünü yukarıdaki genel ilkeler doğrultusunda değerlendirmek gerekir. Buna göre kendi özünde ciddi belirsizlikler taşıyan, aldanma ve aldatma riski ileri düzeyde olan, dolayısıyla herhangi bir güvencesi bulunmayan ve kamuoyunda saadet zinciri olarak bilinen uygulamalar gibi belirli kesimlerin haksız ve sebepsiz zenginleşmesine yol açan dijital kripto paraların kullanımı caiz değildir.”
Bitcoin Haram mı? Helal mi?
İlahiyatçı ve yazar Hayrettin Karaman, Bitcoin konusunu ele aldığı köşe yazısında Bitcoin ya da kripto paranın olumlu ve olumsuz yanının olduğunu söylüyor.Kullanılan bu para birimin bulunmasına harcanan zaman ve verilen masraf yüzünden “Madencilik sistemi” kullanılmasından dolayı “İSRAF” olarak görüyor. Karaman 5 madde ile bu para biriminin caiz olmadığını söylüyor maddeler:
* Kripto paralar yüksek risk unsuru taşımaktadırlar ve fiyatlarında ciddi değişimler görülebilir.
* Aşırı elektrik tüketimi mal israfına ve ayrılan zaman da zaman israfına yol açar.
* Sistemin gizliliği kara para aklama ve buna benzer suçlara kapı aralayabilir.
* Hukuki düzenleme boşluğu, paraların kaybolmasına yol açabilir ve miras, varislere kalmayabilir.
* Dijital kripto paraların şifreli olması, şifrenin kaybolması durumunda kripto paraların da kaybolması anlamına geliyor ve bu da uygun bir durum oluşturmuyor.
Hayrettin Karaman’ın yazısını özet geçecek olursak bu sisteme girmenin risk taşıdığını, kara para aklamaya açık olduğunu, yapılacak israfın çok olması ve dijital para hesap sahibi öldüğünde paranın kimseye kalmaması gibi birçok nedenden dolayı caiz değildir.
Bitcoin Caiz mi? Sorusu ile ilgili İslam dünyasındaki gelişmeleri ve açıklamaları sizler ile paylaştık. Sizler de bu konu ile ilgili görüşlerinizi yorum bölümünden iletebilirsiniz.
